Quy định về Kiểm Định Bình Khí Hiệu Chuẩn: Quy Trình, Tiêu Chuẩn và Nghĩa Vụ Tuân Thủ

Kiểm định là gì? Kiểm định bình khí hiệu chuẩn có vai trò như thế nào đối với hoạt động sản xuất? Hãy cùng OXYMECIE tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây!

1. Giới thiệu chung

Trong các ngành công nghiệp hiện đại, đặc biệt là lĩnh vực môi trường, y tế, sản xuất và phòng thí nghiệm, khí hiệu chuẩn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo độ chính xác cho thiết bị đo. Tuy nhiên, để bảo đảm tính an toàn và hợp pháp trong quá trình lưu trữ, vận chuyển và sử dụng khí hiệu chuẩn, việc kiểm định bình chứa khí là điều bắt buộc theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp lý, quy trình, tiêu chuẩn kỹ thuật và trách nhiệm doanh nghiệp liên quan đến việc kiểm định bình khí hiệu chuẩn, đồng thời cung cấp cái nhìn thực tiễn trong hoạt động sản xuất – kinh doanh loại khí này.

2. Khái niệm về khí hiệu chuẩn và bình chứa khí

2.1 Khí hiệu chuẩn là gì?

Khí hiệu chuẩn (Calibration Gas) là hỗn hợp khí hoặc khí đơn chất có nồng độ xác định chính xác, được sử dụng để hiệu chuẩn hoặc kiểm tra các thiết bị đo khí như: cảm biến khí, máy phân tích khí, thiết bị quan trắc tự động (AQMS, CEMS)…

2.2 Bình chứa khí hiệu chuẩn

Để bảo quản và vận chuyển khí hiệu chuẩn, người ta sử dụng các chai chứa khí áp suất cao, thường gọi là bình khí. Các bình này có cấu tạo chịu áp lực cao, thường bằng thép hoặc hợp kim nhôm, dung tích từ 0,5 lít đến 50 lít, có van điều áp, đôi khi được trang bị van ngắt khẩn cấp.

3. Tại sao phải kiểm định bình khí hiệu chuẩn?

3.1 Vấn đề an toàn

Các bình khí chứa khí nén hoặc khí hóa lỏng áp suất cao (thường từ 100 bar đến 200 bar) là thiết bị có nguy cơ cháy nổ và tai nạn lao động nếu không được kiểm tra định kỳ. Bình không đạt chất lượng có thể gây rò rỉ khí độc, nổ van, vỡ bình…

3.2 Nghĩa vụ pháp lý

Tại Việt Nam, việc kiểm định chai chứa khí áp suất cao là bắt buộc theo quy định tại:

• Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015

• Nghị định 154/2020/NĐ-CP: Về danh mục kiểm định kỹ thuật an toàn thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt

• Thông tư 36/2019/TT-BLĐTBXH: Về danh mục máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn

• QCVN 02:2023/BCT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn chai chứa khí

4. Quy định pháp lý về kiểm định bình khí hiệu chuẩn

4.1 Cơ sở pháp lý

Việc kiểm định bình khí phải tuân theo các văn bản quy phạm pháp luật sau:

4.2 Đối tượng áp dụng

• Doanh nghiệp sản xuất, chiết nạp, vận chuyển khí hiệu chuẩn

• Các trung tâm quan trắc môi trường, bệnh viện, phòng thí nghiệm

• Đơn vị nhập khẩu khí hiệu chuẩn dạng chai

5. Các hình thức kiểm định

Theo QCVN và TCVN hiện hành, việc kiểm định chai chứa khí có thể gồm:

5.1 Kiểm định lần đầu

Áp dụng với các bình khí mới sản xuất, nhập khẩu, hoặc sau khi đại tu.

5.2 Kiểm định định kỳ

Thường từ 3 năm/lần đối với bình bằng thép, hoặc theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

5.3 Kiểm định bất thường

Áp dụng khi bình có dấu hiệu bất thường như móp méo, rỉ sét, nổ van, hoặc sau sự cố.

Đọc thêm: Khí chuẩn Hệ thống Quan trắc tự động

6. Quy trình kiểm định bình khí hiệu chuẩn

6.1 Bước 1: Kiểm tra hồ sơ

• Giấy chứng nhận xuất xưởng hoặc nhập khẩu

• Thông số kỹ thuật bình (dung tích, áp suất, vật liệu…)

• Nhãn nhận diện và ký hiệu

6.2 Bước 2: Kiểm tra bên ngoài

• Tình trạng vỏ bình, vết nứt, gỉ, cong vênh

• Van, nắp chụp, tem niêm phong

• Kiểm tra nhãn mác, số seri

6.3 Bước 3: Kiểm tra kỹ thuật

• Kiểm tra áp suất thử thủy lực (thường gấp 1.5 lần áp suất làm việc)

• Kiểm tra độ kín, độ rò rỉ

• Kiểm tra độ dày vỏ bình (siêu âm hoặc cắt mẫu)

6.4 Bước 4: Cấp chứng nhận

Nếu đạt tiêu chuẩn, đơn vị kiểm định cấp tem kiểm định và giấy chứng nhận kiểm định kỹ thuật an toàn.

7. Tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng

Một số tiêu chuẩn thường được áp dụng trong kiểm định bình khí hiệu chuẩn:

• TCVN 6153:1996: Chai khí nén – Kiểm tra kỹ thuật an toàn

• TCVN 7764:2007: Chai khí – Yêu cầu thiết kế và thử nghiệm

• ISO 9809: Bình thép đúc liền dùng chứa khí nén và khí hóa lỏng

• ISO 11120: Bình khí dung tích lớn, độ dài lớn

8. Trách nhiệm của doanh nghiệp

8.1 Đối với doanh nghiệp sản xuất/chiết nạp khí hiệu chuẩn

• Chỉ sử dụng bình khí đã được kiểm định đạt yêu cầu

• Không sử dụng lại bình đã hết hạn kiểm định

• Bảo quản bình theo đúng hướng dẫn kỹ thuật

8.2 Đối với đơn vị vận chuyển, sử dụng

• Không được vận chuyển bình quá hạn kiểm định

• Kiểm tra tem kiểm định trước khi sử dụng

• Lưu giữ hồ sơ kiểm định cho từng bình

Đọc thêm: Khí hiệu chuẩn máy testo

9. Xử phạt hành vi vi phạm

Theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, các vi phạm liên quan đến sử dụng bình khí không kiểm định có thể bị xử phạt:

10. Một số câu hỏi thường gặp (FAQ)

10.1 Bình khí hiệu chuẩn dung tích nhỏ có cần kiểm định không?

Có. Dù bình nhỏ (dưới 1 lít), nếu áp suất chứa vượt 0,5 bar, thì vẫn được phân loại là thiết bị áp lực và cần kiểm định.

10.2 Tem kiểm định có thời hạn bao lâu?

Thường là 3 năm kể từ ngày kiểm định lần gần nhất. Tuy nhiên, một số bình dùng cho khí ăn mòn có thể kiểm định sớm hơn.

10.3 Có được tái sử dụng bình khí đã hết hạn kiểm định?

Chỉ khi được mang đi kiểm định lại và đạt yêu cầu thì mới được tiếp tục sử dụng.

10.4 Những đơn vị nào được phép kiểm định?

Chỉ các tổ chức được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cấp phép kiểm định kỹ thuật an toàn mới có thể thực hiện.

11. Kết luận

Việc kiểm định bình khí hiệu chuẩn không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là yếu tố quyết định đến sự an toàn lao động, uy tín doanh nghiệp và chất lượng sản phẩm khí hiệu chuẩn. Trong bối cảnh ngày càng nhiều thiết bị quan trắc, phòng thí nghiệm sử dụng khí hiệu chuẩn tại Việt Nam, tuân thủ quy định kiểm định là một phần không thể thiếu trong chuỗi giá trị chất lượng và an toàn.

Doanh nghiệp cần xây dựng quy trình quản lý bình khí chặt chẽ, lập kế hoạch kiểm định định kỳ và hợp tác với đơn vị kiểm định có năng lực để bảo đảm hoạt động vận hành liên tục và an toàn.

Đọc thêm: Khí chuẩn Air Liquide

OXYMECIE VIỆT NAM – tự hào là đơn vị cung cấp sản phẩm UY TÍN HÀNG ĐẦU VIỆT NAM, đáp ứng tiêu chí cung cấp sản phẩm, dịch vụ NHANH – TỐI ƯU CHI PHÍ tốt nhất cho doanh nghiệp. Chúng tôi với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, nhiều năm kinh nghiệm và tận tâm, cam kết cung cấp sản phẩm đúng và đầy đủ theo yêu cầu của Quý Doanh Nghiệp !

Mọi thông tin chi tiết, LIÊN HỆ NGAY: HOTLINE – 0705.171.788 để TƯ VẤN MIỄN PHÍ và NHẬN NGAY ƯU ĐÃI.

————————————————————————————————————————————————-

CÔNG TY CỔ PHẦN OXYMECIE VIỆT NAM
☎Hotline: 0705.171.788
📬 Email: [email protected]
🏘KV Miền Bắc: Tầng 5, tòa nhà Nam Hải Lakeview, Lô 1/9A, KCN Vĩnh Hoàng, Quận Hoàng Mai, Hà Nội
🏘KV Miền Nam: Số 3, đường 7, KDC Cityland, Quận Gò Vấp, TP.HCM
🏘KV Miền Tây: Số 34 đường Trần Bình Trọng, Phường 5, Khóm 5, TP.Cà Mau